HerinneRing jubel – 21 april 2006

Planning Feestjaar

Oostzaanse Oudheidkamer wordt dit jaar 25 en viert bijna het hele jaar feest…

Dit jaar bestaat de Stichting Oudheidkamer Oostzaan 25 jaar.
Een opmerkelijk jubileum waar natuurlijk niet zo maar in stilte aan voorbij zal worden gegaan. Vandaar dat het bestuur van de Oudheidkamer Oostzaan besloten heeft om het verjaardagsfeest van de stichting over een groot deel van 2006 te verdelen. In de maanden april tot en met november worden er dan ook een aantal gezellige, soms zelfs opmerkelijk Oostzaanse, activiteiten georganiseerd – zowel voor donateurs als voor niet-donateurs.

Gepland staan momenteel:
(klik op de poster voor een grotere versie)
*Maandagavond 24 april a.s.
*Halfjaarlijkse donateursavond (locatie: gebouw Excelsior/Oostzaan), met vóór de pauze de presentatie van het speciale jubileumboek “Een Ongewoon Vollukkie”. Na de pauze de door Jan de Waal vervaardigde film “De klas van meester Gans”, over de afbraak van de aloude Kerkbuurtschool en de vele verhalen die daar bij los kwamen.

*Maandag 22 mei a.s. (middag- en avondsessie)
*Workshop ouderwets Oostzaans koken. Hierbij komen o.a. echte Oostzaanse gerechten aan bod als Stoktroet, Jan-in-de-zak, Broeder, Ketelkoek en Karnemelkse pap-met-stroop. Maar ook de Peertjes-zoals-Opoe-ze-maakte staan op het menu; nadere info volgt

*Dinsdagavond 6 juni a.s. Een speciale avond rond de Watersnood van 1916; nadere info volgt

*Medio 1e week september Presentatie van de zg. Nostalgische Jol; nadere info volgt

*Vrijdagavond 20 oktober a.s. Oostzaanse quiz; een “spel à la Triviant” met vragen over het Oostzaan van nu en toen; nadere info volgt

*Maandagavond 6 november a.s. Halfjaarlijkse donateursavond (locatie: gebouw Excelsior/Oostzaan), met vóór de pauze de presentatie van het volgende boek in de reeks Historische Uitgaven getiteld “Amsterdamse branie en Oostzaanse melk” – een boek over het wel en wee van de Oostzaanse melkventers/-boeren in Amsterdam; nadere info volgt

HerinneRing volluk – 20 april 2006

Volluk, daar hopen we op

Oudheidkamer Oostzaan presenteert het boek ‘Een Ongewoon Vollukkie’
(vervolg van gister)

Zo kun je probleemloos met je gedachten wegdwalen naar de ijsjes die je van je opa en oma kreeg, naar je schooltijd en het spelen met je vriendjes en vriendinnen op het schoolplein, naar de vele winkels in het dorp en naar de venters die langs de deuren kwamen, naar het zwemmen, varen en schaatsen in de polder, naar je eerste fiets en de eerste auto’s die in het dorp verschenen. Kortom, een boek vol herinneringen, niet alleen voor de inwoners van Oostzaan maar voor iedereen die met plezier terug denkt aan de tijd van vroeger.

Het boek is ook een hommage aan allen die belangeloos hun fotomaterialen beschikbaar hebben gesteld. De afgelopen tijd heeft de Oudheidkamer Oostzaan talrijke familiealbums voor korte tijd geleend. De foto’s worden dan elektronisch gescand en na enige tijd kunnen de albums weer terug naar de oorspronkelijke eigenaren. Zo heeft de Oudheidkamer ondertussen een databank met vele duizenden foto’s opgebouwd en daarmee wordt op een moderne manier de historie van gewone mensen in een ongewoon dorp vastgelegd en voor de toekomst bewaard.

Het hardcover boek omvat 128 pagina’s en is voor € 14,95 te koop in de boekhandel. (ISBN 90.808060.3.X). Onze donateurs hebben weer recht op hun gebruikelijke € 5,00 korting.

HerinneRing f00120 – 19 april 2006

Nog zes nachtjes slapen

Oudheidkamer Oostzaan presenteert het boek ‘Een Ongewoon Vollukkie’
(vervolg morgen)

Op 24 april a.s. presenteert de Oudheidkamer Oostzaan het boek Een Ongewoon Vollukkie, de historie van gewone mensen in een ongewoon dorp in foto’s en verhalen. Het boek wordt uitgegeven ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de Oudheidkamer en omvat vele foto’s uit particulier bezit, aangevuld met persoonlijke verhalen en gedichten. De eerste exemplaren van het boek zullen worden overhandigd aan allen die foto’s of gedichten voor het boek beschikbaar hebben gesteld.

In veel familiealbums zijn vaak unieke foto’s te vinden. Dankzij de medewerking van vele gulle gevers heeft de Oudheidkamer Oostzaan in Een Ongewoon Vollukkie honderden nog nooit eerder gepubliceerde foto’s bijeen gebracht en zo een bijzonder document gecreëerd over het dagelijks leven van gewone en ongewone mensen in het dorp Oostzaan. Daarbij zijn de foto’s thematisch geordend zodat een heel herkenbaar en sfeervol beeld ontstaat, ondersteund door korte verhaaltjes en gedichten.

HerinneRing d00061 – 18 april 2006

Meer vaste lasten

De zorg voor na de fatale afloop was al sinds 1887 in een fonds ondergebracht. In het begin van de vorige eeuw kwam daar een andere vaste last bij voor wie zich dat kon of wilde permitteren. Lang niet iedereen natuurlijk, want er waren er nog velen die met hard werken slechts de mondjes konden vullen en de huur betalen en dan was het op. Maar als het enigszins kon had een collectieve oplossing toch wel de voorkeur.
Ook hier weer zien we de bestuurlijke hand van Burgemeester Teer terug, want als voorzitter van de Vereeniging
“Hulp bij Ziekte en Verwonding”
zal hij hebben bijgedragen aan de uitvoering van de zinspreuk:
“Draagt elkanders lasten”.

Zoals oud gemeente-secretaris J de Boer al eerder schreef: Het onderlinge hulpbetoon heeft zich ook in onze gemeente in verschillende vormen gemanifesteerd. De vereniging voor ziekenhuisverpleging “Draag elkanders lasten” heeft in vele gevallen van ziekte financiële bijstand verleend.

HerinneRing 01304 – 17 april 2006

Niet zo netjes

Zoals zo vaak willen intenties en de feitelijke uitwerking wel eens behoorlijk uit de pas lopen. Bijna dagelijks zien we hiervan voorbeelden voorbij komen. Ondanks vele goede bedoelingen, regels en reglementen gaan er dingen mis , soms zelfs goed mis. Het deftige bestuur dat ik u gisteren liet zien, had ongetwijfeld ook NETJES hoog in het vaandel staan. Nam niet weg dat de begraafplaats bij hevige regenval veranderde in één grote waterplas, waar men nauwelijks met droge voeten een graf kon bereiken. We praten hier natuurlijk over een lang voorbij verleden, want inmiddels is de begraafplaats behoorlijk aangepast en behoren die problemen tot de voorbije tijd. Zeker op momenten dat er een begrafenis in de planning stond, wilde toentertijd het grote pad naar achter nog wel eens vol water staan, zo zeer dat dat toch eigenlijk niet kon. Nou is het een bekend feit dat water altijd naar het laagste punt stroomt, kennis die ook bij de medewerkers van de begraafdienst bekend was. Dus toog men, voorzien van een lange ijzeren staaf, naar de meest dramatische plekken op het pad. Daar dreef men met grote kracht de staaf schuinweg diep in de grond. En onder de kreet: “Zwemmen!!!” borrelde dan het pad leeg en een graf vol. Heel effectief, maar NIET netjes.

HerinneRing 06604 – 16 april 2006

Netjes onder de grond

Reeds op 23 juni 1887 werd dit in Oostzaan collectief aangepakt. Het is de oprichtingsdatum van de Vereeniging “Het Begrafenisfonds Oostzaan”.
Alle regels werden keurig opgenomen in de Statuten en het Huishoudelijk Reglement, een boekje dat elke deelnemer na het afsluiten van de “polis” meekreeg.
In menig huisgezin was hiermee een van de eerste vaste lasten posten een feit geworden. Toen ongetwijfeld een centenkwestie, maar wel een die elke week terugkwam..
Bij zo’n gewichtig fonds hoorde natuurlijk ook een bestuur en bij het veertig jarig bestaan ook een plechtig bestuursportret. Van links naar rechts zijn hun namen als volgt: ? Busch Jz, J Derlagen, J Lust, D Lust Az, G Kwak (vice-voorzitter), Edelachtbare Heer D Teer (voorzitter), J Onrust Jz, (secretaris-penningmeester) en Jb Schuitemaker.
Helaas zijn de voornamen niet geheel leesbaar. Weet u welke Busch Jz hier geheel links op de foto staat?

HerinneRing taal – 15 april 2006

10 voor taal

Het is al weer een tijdje geleden dat de oudheidkamer, in samenwerking met de Oostzaanse taalgroep, in de reeks Historische Uitgaven Oostzaan “Wat ons nag te binne skoot”, het geïllustreerd Oostzaans woordenboek uitgaf. Deze uitgave vond gretig aftrek, zowel binnen als ook buiten Oostzaan.
Regelmatig hebben lezers zich tot de redactie gewend met aanvullingen op alle woorden en gezegden die hun weg naar het papier hadden gevonden. Die bijdragen zijn verzameld en ter (strenge) beoordeling door ons weer voorgelegd aan de taalgroep, zodat daaraan dezelfde criteria ten grondslag liggen als aan de oorspronkelijke uitgave. Er is nu een inlegvel gemaakt, dat u aan uw eigen boek kunt toevoegen. Dat inlegvel kunt u hier downloaden. Deze inlegvellen zijn ook (in beperkte mate) beschikbaar op papier, u kunt ze afhalen op dinsdagmiddagen tussen 14 en 16 uur in de Leliestraat 1. Het is uitsluitend een tekstpagina, dat in tegenstelling tot het oorspronkelijke boek, dat vol staat met foto’s, verhalen en anekdotes.

HerinneRing cor01 – 14 april 2006

Wie de jeugd heeft…

heeft de toekomst. De oudheidkamer is nu eenmaal geen museum. We bewaren, we beschrijven, we gebruiken onze vitrines en schrijven onze verhaaltjes, publiceren de Jollen en Historische Uitgaven Oostzaan, maar we zijn GEEN museum. Toch kunnen we, weliswaar elders, het een en ander aan de jeugd laten zien. Onder de bezielende leiding van Cor Lust en met veel kennis van zaken wordt hier uitleg gegeven aan de jongste groepen van de Korenaar over ons erfgoed. We zijn blij met deze initiatieven, die door de school zelf zijn ondernomen. Geschiedenis begint dicht bij huis en dit was een uitstekende start.

HerinneRing 05981 – 13 april 2006

Sluiting melkfabriek “De Schafte”
(laatste deel ingezonden stuk van de melkrijder)

Melkfabriek De Schafte in Oostzaan was opgericht in 1885 [sic], maar moest noodgedwongen de deuren sluiten. De trotse en wilskrachtige naam “De Schafte” heeft niet mogen baten. De fabriek ging dus voorgoed dicht, daags na de volkomen onverwachte bekendmaking van dit nood­lottige nieuws aan het personeel verscheen het bericht in de krant. Welgeteld 41 regels, maar wat wil je in een tijd dat duizenden en nog eens duizenden arbeids­plaatsen in de metaal, de scheepsbouw en de textiel op de tocht stonden? Wie maalt er dan nog om 23 arbeids­plaatsen in Oostzaan? Toch is de klap in het 1086 zie­len tellende plattelandsdorpje keihard aangekomen. Voor de Oostzaners is “de Schafte” niet alleen een werkverschaffer (samen met een paar kippen- en eendenslachterijen en een eierstruiffabriek de enige in het dorp). Oostzaan zonder de schoorsteen van De Schafte is als Utrecht zonder Dom.
Kees Schaft werkte al sinds 1934 bij De Schafte. Desgevraagd merkte hij op: “Maar dat de fabriek al in 1965 gesloten moest worden, viel me eerlijk gezegd een beetje tegen. Ik had gedacht dat we het nog wel wat langer konden uitzingen.”
De fabriek heeft 80 jaar in het middelpunt van onze gemeenschap gestaan, er heerst onder het personeel een enorme band. Dat gaat straks verloren. De directeur van melkfabriek De Schafte maakt, als hij over de sluiting praat, een enigszins laconieke, misschien wel uitgebluste indruk. Ik zeg hem dat. “Wat had je dan verwacht?” vraagt hij. “Een strijdba­re figuur? Strijdbaarheid had geen enkel effect gehad, deze sluiting was niet tegen te houden. Erg jammer, maar als directeur van een melkfabriekje heb je geen enkele invloed op die ontwikkeling. Denkt u dat ik hier niet graag mijn pen­sioen gehaald zou hebben?”
“Het is valt niet mee,” zegt Kees Schaft. “Als je een bedrijf zelf met inzet van al je krachten hebt helpen opbouwen en als je het dan weer kan gaan afbreken. In feite breek je daarmee je eigen leven af.”

HerinneRing tractor02 – 12 april 2006

Melkrijder in de dop (2)

We volgen nog even het verhaal dat ons spontaan werd aangeleverd:
Eindelijk was ik alleen op de tractor aan het werk
Om de eerste dag alleen goed te beginnen had ik de wekker op 5 uur ’s morgens gezet. De tractor had ik voor de deur geparkeerd, zodat ik op tijd kon wegrijden. Het begon net een beetje licht te worden, ik nam plaats achter het stuur en startte motor van de tractor om te vertrekken richting Noordeinde. Nog even de aanhangwagen met triangel ophalen en op weg naar het eind van de Haal. In die tussentijd haalde ik alvast melkbussen bij boeren op. Elke boer had zijn eigen nummers en soms een eigen kleur over de nummers heen.
Als ik bij het transportbedrijf van Remmert Vels aankwam, was de aanhangwagen al voor de helft gevuld met melkbussen. Daar moest ik keren en begon de andere helft op te halen. Rond zeven uur stopte ik altijd halverwege de Haal bij een sloot.
Want ik moest wachten tot de boer aan kwam roeien met twee melkbussen voor in zijn jol. Ik kon niet te langer dan 10 minuten wachten op de boer anders ging het van de melkprijs af. Die arme boer roeide zich de sloffen uit zijn klompen om maar op tijd bij mij te zijn.
Bij de kruising de Haal en de Heul koppelde ik de bijna volle wagen met melkbussen af, dan ging er een lege aanhangwagen achter de tractor en reed ik de doodlopende weg de Heul in. Aan het eind van de Heul moest de aanhangwagen weer losgekoppeld worden om te kunnen keren. Omdat ik dat te veel werk vond, keerde ik met aanhangwagen en al door de berm van de weg, waardoor er een heel diep wielspoor ontstond. Het spoor werd steeds dieper tot er een lek in de riolering ontstond, wat de buurtbewoners niet leuk vonden.
Er zijn toen heel wat woorden gevallen en ik werd van de tractor getrokken door een boze buurtbewoner, waar ik erg van schrok en niet blij mee was. Ik had het natuurlijk niet moeten doen, ik had op die momenten een foute beslissing genomen. Gelukkig heeft die consternatie wel wat opgeleverd want B & W van Oostzaan zorgde nu voor een keerplein, zodat er op een nette manier gekeerd kon worden. Op het moment dat ik van alle boeren hun melk opgehaald had, ging ik op weg naar melkfabriek “De Schafte” in Oostzaan. Dit was niet voor lang, de Coöperatieve zuivelfabriek in Wormerveer gaf een paar centen meer geld voor een liter melk. Ik kreeg dus de opdracht om elke keer naar de Coöperatieve zuivelfabriek in Wormerveer te rijden.
Daar ging meer rijtijd inzitten maar blijkbaar bracht het toch meer geld op.