Nieuw bestuur geïnstalleerd

Het roer is om
In de nacht van 31 mei op 1 juni heeft er bestuurswisseling plaatsgevonden bij de Stichting Oudheidkamer Oostzaan. Al een tijdje gingen er geruchten en werd er gespeculeerd en naar nu blijkt, is er gekozen voor een totaal nieuwe koers. Het oude bestuur heeft al in februari te kennen gegeven dat er per 1 juni ruimte zou zijn voor een volledig nieuwe groep bestuurders. De oudheidkamer leek op drift, waar richt zij haar steven?
Ondanks alle verschillen van mening was dat voor iedereen wel duidelijk: de toekomst !!!
Het was een moeilijke tijd maar zowel het oude bestuur als de medewerkers waren het er over eens dat bij een wisseling van de wacht, na 15 jaar vrijwel constant aan het roer te hebben gestaan, wellicht andere en nieuwe horizonten in het zicht zouden komen.
Het oude bestuur gaf te kennen de voorjaars-Jol en de donateursavond te zullen regelen en in diezelfde tijd werd er vanaf de werkvloer naarstig gezocht naar een adequate opvolging.
De Jol verscheen maar zonder de Riemen, geen huishoudelijke mededelingen, geen woord over de perikelen. Tekenend, want we weten allemaal dat er geen koers gehouden kan worden zonder sturing en aandrijving, maar ook een duidelijke poging om liever te komen met een oplossing dan te verzanden in oeverloos verwijten, niemand wilde of zocht de confrontatie maar iedereen voelde dat het zo niet langer voortging.
 nweBestuur
Die lange periode is nu achter ons en met verve is gezocht naar kandidaten voor een nieuw bestuur. De keuze is inmiddels gemaakt en de drie nieuwe bestuurders zijn geworden:
Paul Möhlmann, voorzitter; Mary Zondervan, secretariaat; Fred de Lorijn, financiën.
Drie bestuurders met ervaring en grote affiniteit naar de oudheidkamer toe. Zij willen zich graag inzetten om de oudheidkamer Oostzaan weer voor een langere tijd toekomstbestendig te maken en weten zich gesterkt door een stuk of vijftig vaste medewerkers die barsten van de ideeën over de voortgang.
In de loop van de zomer zullen er plannen worden ontwikkeld en voor zover die er al waren, gaan we ze uitwerken en voorleggen. In een rechtstreekse samenwerking tussen het nieuwe bestuur en die medewerkers die vaak wekelijks, soms dagelijks, soms twee keer per jaar, zich al jaren belangeloos hebben ingezet voor deze club, gaan eerder genomen initiatieven gestalte krijgen en daar verheugen wij ons nu al op.
Op 1 juni zijn alle (soms nieuwe) betrokkenen bij elkaar geweest op ons vaste honk in de Leliestraat. Het nieuwe bestuur is welkom geheten en heeft zich voorgesteld. In een informele setting hebben we onderling de eerste stappen gezet naar Oudheidkamer Oostzaan 2.0 en we hopen nog veel van ons te laten horen.

Piet Kleij geeft presentatie op donateursavond Oudheidkamer

Piet Kleij op oude terrein drukkerij
OOSTZAAN – Op maandag 3 november 2014 organiseert Stichting Oudheidkamer Oostzaan een donateuravond in Theater De KunstGreep (Kerkbuurt 4, te Oostzaan). De avond begint om 20.00 uur. Vanaf 19.30 uur is de zaal open.

Het belooft een mooie avond te worden. We hebben Piet Kleij uitgenodigd. Hij is sinds 2000 gemeentearcheoloog en in dienst van Zaanstad en Oostzaan (sinds 2008 ook van Wormerland) . De heer Kleij schreef een boek over zijn werk in Oostzaan met de titel ‘Het land van de zeerover en de kruidenier’. Dit bijzonder interessante boek schetst aan de hand van vondsten, opgravingen en oude slotenpatronen een beeld over de geschiedenis van Oostzaan en van de soms opmerkelijke bewoners. Op 3 november zal hij hierover een presentatie geven.

Tijdens de pauze kunnen bezoekers de tentoonstelling ‘Geplukt voor u…’ bekijken. Deze tentoonstelling komt voort uit de wens van de Oudheidkamer Oostzaan om een wat grotere expositie te organiseren en sluit aan op het boekje ‘Vervlogen Tijden’ (uit onze reeks Historische Uitgaven Oostzaan). Het is dus een tentoonstelling over de pluimveehouderij, meer in het bijzonder de kippenslacht.
De expositie staat in het Atrium van het gemeentehuis.

Film
De Werkgroep Film van de Oudheidkamer heeft uit historische beelden een film samengesteld over de kippenslacht. Na de pauze wordt de film vertoond. Daar blijft het niet bij, want de werkgroep is ook al enige tijd bezig om een fotofilm te produceren over de (verdwenen) winkeltjes in Oostzaan. Een eerste resultaat is inmiddels beschikbaar en dat willen we graag laten zien. Het geheel wordt toegelicht door Kees de Groot, die samen met Henk Mooy en Goos Vonk het materiaal heeft verzameld en bewerkt.

Donateurs hebben gratis toegang. Ook niet-donateurs zijn van harte welkom. Aan niet-donateurs vraagt de Oudheidkamer een kleine toegangsprijs van € 3,-.

Belangstellenden kunnen gebruik maken van de Belbus Oostzaan om naar de donateuravond te gaan. Men moet wel zelf bellen: 075 – 684 56 60.

Informatie
Meer informatie over Stichting Oudheidkamer Oostzaan? Op dinsdag en donderdag is er vanaf 14.00 uur altijd een inloopmiddag op de Leliestraat 1 in Oostzaan (telefoon: 075 – 614 1532). Kijk ook eens op www.oudheidkameroostzaan.nl, of op www.facebook.com/oudheidkamer.oostzaan.

Expositie Oudheidkamer: ‘Geplukt voor u…’

'Geplukt voor u', grote publiekstentoonstelling Oudheidkamer

OOSTZAAN – Burgemeester Paul Möhlmann opent op zondag 7 september aanstaande om 13.00 uur de expositie ‘Geplukt voor u…’, een tentoonstelling over de pluimveehouderij en meer in het bijzonder de betekenis van de slacht. De expositie is ingericht in het atrium van de KunstGreep/Gemeentehuis (Kerkbuurt 4, Oostzaan) en blijft 3 maanden staan.

Enige tijd geleden verscheen in onze reeks Historische Uitgaven Oostzaan het boekje ‘Vervlogen Tijden’ (Over de handel en wandel van de Oostzaanse eenden- en kippenhouders). Een jaar geleden kwamen Piet Roels (oud-voorzitter) en Siem Meijn (medewerker) met het idee om naar aanleiding van Vervlogen Tijden een tentoonstelling te maken rondom de pluimveehouderij/slacht in Oostzaan. Het heeft door bestuurlijke wisselingen wat langer geduurd om een en ander te realiseren.
Mede dankzij het Nederlandse Pluimveemuseum in Barneveld, de firma Meyn Foodprocessing Technology, de firma Ruig Wild en Gevogelte en een aantal inwoners uit Oostzaan die spullen beschikbaar stelden, kon de Oudheidkamer voldoende materiaal bijeen brengen om een tentoonstelling in te richten.

Eeuwenlang heeft men in Oostzaan op kleine schaal eenden en kippen gehouden. Maar aan het eind van de negentiende eeuw, als het slecht gaat in de landbouw en de binnenvisserij, schakelen vele ondernemers over op het bedrijfsmatig houden van eenden en kippen. De eieren worden geleverd aan de Zaanse beschuit- en koekfabrieken, maar worden ook via de groothandel verkocht naar het buitenland. Het kippenvlees en de eendenbouten vinden hun weg naar de consumenten in Amsterdam en tot ver daarbuiten. Zo bloeit in korte tijd een levendige bedrijfstak op, met honderden eenden- en kippenhouders. Maar ook allerlei afgeleide bedrijven: slachterijen, handelsbedrijven in eieren, veren en dons, poeliers en machinefabrieken voor de vele slachterijen.
De watersnood van 1916, de Tweede Wereldoorlog hebben de bedrijfstak in Oostzaan bijna geheel weggevaagd. Toch werken nog heel veel Oostzaners in de kippen en eenden: bij Meyn Foodprocessing Technology (nummer één in de wereld van de kippenslachtmachines) of bij Ruig Wild en Gevogelte (meer dan 20 vestigingen in het hele land).

In de expositie ‘Geplukt voor u…’ wordt een overzicht gegeven van de pluimveehouderij, meer in het bijzonder de slacht. Veel gebruikte materialen zijn in Oostzaan niet meer te vinden. Met dank aan het Nederlands Pluimveemuseum kunnen we veel laten zien, zoals een kunstmoeder, slacht- en eierkisten, broedmachines en ook veel kleinere, voor de kippenslacht onontbeerlijke, gebruiksvoorwerpen, zoals plukvingers in allerlei vormen en maten.

De firma’s Meyn Foodprocessing Technology en Ruig Wild en Gevogelte laten met behulp van een fotopresentatie de ontwikkelingen van de bedrijven zien in de vorige eeuw tot heden. Daarnaast konden van de firma Ruig ook nog het nodige aan kisten lenen.

De expositie “Geplukt voor u…” van de Oudheidkamer Oostzaan is te zien van 7 september tot en met 30 november 2014, tijdens de openingstijden van theater de Kunstgreep/Gemeentehuis.

Zomerse vitrines in De Kolk

De textielwerkgroep heeft de vitrines in De Kolk van nieuwe inhoud voorzien. Als thema is gekozen Een zomers dagje uit in 1930-1940.
De kleding in deze periode was elegant. Er worden hoedjes gedragen die de vrouwen schuin op het hoofd plaatsten.

zomers-uitje-foto-001

Een gewild uitje was een dagje naar het strand. De badpakken waren van wol en dienden alleen om de zee in te gaan.
Foto’s werden gemaakt met een “boxje”. En u kent vast het lied nog wel dat toen werd gezongen: “We gaan naar Zandvoort al aan de zee!”

zomers-uitje-foto-002

Op de grote foto zijn Oostzaners te zien die een dagje uit gingen. Die tochtjes werden georganiseerd door de Spar (Tuindorp Oostzaan?), want “Kopen bij de Spar is sparen bij de Koop”.

zomers-uitje-foto-003

Heb je lotnummer 212? Dan heb je een fiets gewonnen!

Eigenaar lotnummer 212 wint de fietsOOSTZAAN – Stichting Oudheidkamer heeft tijdens de donateuravond van 28 april en de Moederdagbraderie van afgelopen zondag loten verkocht. De opbrengst van de loterij is bedoeld ter ondersteuning van een aantal projecten, waaronder een grote expositie die in het najaar wordt opgezet.

Er konden mooie prijzen worden gewonnen. Na afloop van de Moederdagbraderie is de trekking verricht door Yvonne Witbaard. Op de volgende lotnummers is een prijs gewonnen: 318 – Fietshaken (Dresco), bedoeld om in de schuur een fiets te kunnen ophangen; 326 – Fietstransportrek (Dresco); 273 – Spaakreflectoren; 135 – Fietsketting-slot (Dresco).

Deze prijzen kunnen op dinsdagmiddag (14.00-16.00 uur) en donderdagmiddag (14.00-16.00 uur) worden afgehaald bij Stichting Oudheidkamer Oostzaan (Leliestraat 1, Oostzaan). Dat kan tot 1 juni 2014.

Fiets
De hoofdprijs, een door de Twiske Adviesgroep gesponsorde fiets, is gevallen op lotnummer 212. Stichting Oudheidkamer Oostzaan nodigt de winnaar uit contact op te nemen, zodat zij een afspraak kunnen maken voor de feestelijke overhandiging van de fraaie tweewieler. De Oudheidkamer Oostzaan is telefonisch bereikbaar op: 075 – 614 15 32.

Bertie Kloots voorkwam opheffing Oudheidkamer

Bertie Kloots volop aan het werk in het Polderhuis
IN MEMORIAM
Afgelopen dagen stierf op 91-jarige leeftijd Bertie Kloots.

Bertie, afkomstig uit Leiden, werkte jarenlang als Bibliothecaresse bij de Openbare Bibliotheek van Amsterdam. In de zeventiger jaren van de vorige eeuw kwam Bertie aan de Rietschoot in Oostzaan wonen.

Toen vrij kort na haar komst naar Oostzaan de Stichting Oudheidkamer Oostzaan werd opgericht voelde zij zich meteen aangetrokken. En enkele jaren na de oprichting trad zij al als secretaris tot het bestuur toe. De Oudheidkamer had toen nog geen eigen onderkomen en langzamerhand veranderde het huis en garage van Bertie in een soort pakhuis van de Oudheidkamer. De spullen die de Oudheidkamer kreeg moesten toch ergens onderdak geboden worden. Bertie – die vanuit haar werk als bibliothecaresse als vanzelf voor de inschrijving, beschrijving en catalogisering van de gekregen voorwerpen zorg droeg – vond het niet vreemd dat haar onderkomen daarvoor werd benut.

Het niet hebben van een eigen gebouw met werk- en vergaderruimte en een depot was bijna fnuikend voor de Oudheidkamer. Na de euforie van de eerste jaren ontstond er een soort moedeloosheid en teruglopende belangstelling, hetgeen een bestuurscrisis tot gevolg had.

Dat ging zover dat er in het toenmalige bestuur serieus werd gesproken over het opheffen van de Stichting Oudheidkamer Oostzaan.

Bestuurslid zijn van welke organisatie ook is als alles voor de wind gaat niet moeilijk, maar als het zwaar wordt en bijna niemand het meer ziet zitten, dan zijn er maar weinig mensen die de rug rechten en zeggen: “Dat pik ik niet”. Bertie was gelukkig zo iemand. Zij ging in gesprek met wijlen Jan Bindt en wist hem te strikken voor het voorzitterschap.

Samen hebben zij de Oudheidkamer door die donkere jaren weten te leiden en te behouden. Wij – de bestuursleden van 2014 – profiteren van hun rechte rug en doorzettingsvermogen en zijn er trots op “het kindje” van Bertie in deze periode te mogen leiden.

Vanwege haar verdiensten voor de Oudheidkamer reikte Burgemeester Möhlman aan Bertie Kloots enkele jaren geleden de Gouden Greep uit. Een onderscheiding die zij ten volle verdiende.

Bertie is na een moeilijke laatste periode, waarin het steeds stiller om haar heen werd, in De Lishof overleden. Zij ruste in vrede.


De crematieplechtigheid is op dinsdag 6 mei 2014, vanaf 13.30 uur, bij het uitvaartcentrum in Zaandam. Geen bloemen, geen opbaring
De Oudheidkamer Oostzaan is in verband met crematie dinsdag 6 mei de hele dag gesloten.

Films 1e donateuravond roepen veel reacties op

Eerste donateuravond 2014 (Foto: Joop Giesendanner)
De eerste donateuravond zit er al weer op. Op het programma stonden een aantal films. Een die een prachtig beeld gaf van het Oostzaan in de jaren ’50. En twee films van de Stichting Monumenten Spreken, die door onze burgemeester – Paul Möhlmann – aan elkaar werden gepraat.

Een avond met twee soorten emoties. Tijdens de film over jaren ’50 was er geroezemoes. Mensen herkenden dorpelingen die in beeld kwamen. “Kijk daar zit mijn moeder”, riep een mevrouw. Of er werd gelachen als een bekende Oostzaner in beeld kwam. Aan de reactie kon je horen dat achter de herkenning nog veel verhalen schuil gaan.

Toch wel een flinke zit, want de hele film nam een uurtje. De pauze was dan ook een mooie gelegenheid om nog even herinneringen op te halen of om loten te kopen voor de Moederdagbraderie-verloting van de Oudheidkamer.

Roosje Drilsma
Met dank aan de Stichting Monumenten Spreken, meer in het bijzonder Merel Kan, kon de Oudheidkamer Oostzaan na de pauze de film over de Februaristaking 1941 vertonen, gevolgd door de film over de Joodse Begraafplaats. De laatste film vertelde het verhaal van het Joodse meisje Roosje Drilsma uit Zaandam die met haar hele familie werd weggevoerd naar het concentratiekamp Auschwitz. De familie werd daar om het leven gebracht.

Het contrast tussen beide Monumenten Spreken-films was natuurlijk enorm. Enerzijds het moedige o.a. Zaanse verzet tegen de bezetter. Anderzijds de reactie daarop door de toenmalige burgemeester in ’t Veld te vervangen door een NSB-burgemeester die in Nederland voorop ging met het wegvoeren van Joodse inwoners. Het begon in Zaandam, de rest van de Zaangemeenten volgden spoedig. Tijdens de vertoning van de films was het muisstil in de zaal.

Burgemeester Möhlmann verbond beide films in zijn speech en stelde dat herdenken van belang is voor onze toekomst. Daarbij hoort het doorgeven van de in de Tweede Wereldoorlog geleden persoonlijke drama’s. Dat horen we te weten en mogen we niet vergeten.

De volgende donateuravond vindt plaats in november.

Vitrines Oudheidkamer van ‘nieuwe’ inhoud voorzien

Stichting Oudheidkamer Oostzaan verzorgt al jaren op diverse locaties in het dorp en in de regio de inrichting van cultuurhistorische vitrines. Na enige tijd wordt de inhoud weer ververst. Zo zijn er nu vier vitrines in Oostzaan en Zaandam van een nieuwe inhoud voorzien.

Olympische Spelen

Olympische Spelen
In het Erasmushuis te Zaandam heeft de Oudheidkamer vier vitrines ingericht. Op de begane grond is een vitrine ingericht rond het thema ‘Olympische Spelen’. Te zien zijn oude schaatsen en bijvoorbeeld een ‘trekstok’. De trekstok was voor vele dames een uitkomst, vooral als ze vanuit Zaandam of Oostzaan op de schaats naar Marken gingen. Puur zo’n tochie. Dan reed de man voorop en de vrouw er achteraan – er tussen in die trekstok. Op die manier kwam men dan in Marken aan. Daar deden de schaatsers zich tegoed aan de Koek en Zopie, meestal een gevulde koek en een kop warme chocolademelk. Even goed doorwarmen en het ging weer huiswaarts. In de hal van het Erasmushuis staat ook nog een heuse oude slee.

Oude ambachten

Op de eerste verdieping (oost) van het Erasmushuis heeft de Oudheidkamer dit keer vele oude beroepen in de vitrines gezet, beroepen die echt iets met vroeger te maken hebben, zoals een stoelenmatter. Op twee hoog (oost) heeft de vitrine als thema ‘boodschappen doen’. Daarin zijn artikelen neergezet die vroeger in de kruidenierswinkeltjes werden verkocht. Veel aandacht in de vitrines van de Oudheidkamer is er ook voor de Oostzaanse jollen. Zo is er een vitrine waarin fraaie door Henk Bierdrager gemaakt schaalmodellen van een jol en een boerenplat worden tentoongesteld. Niet alleen de schaalmodellen, maar ook de gereedschappen waar deze boten mee gemaakt werden zijn te zien. Ook de gereedschappen werden door Henk Bierdrager aan de Oudheidkamer geleend.

bierdrager-modellen

De dames van de textielwerkgroep hebben weer mooi werk geleverd. Zo is op de derde verdieping van het Erasmushuis een fraaie vitrine te bewonderen met allerlei huishoudelijke artikelen. En ze laten zien hoe in het verleden de schoorsteenmantel boven de kachel werd ‘bekleed’.

Huishoudelijke artikelen

Lishof
De textielwerkgroep heeft ook de vitrine in De Lishof ingericht. Hier is het thema ‘babykleding, -verzorging en -benodigdheden, in de periode van 1930-1970’. Je ziet dat de witte babykleding langzaam plaats maakt voor vrolijke gekleurde pakjes uit de jaren 1970.

babykleding
babykleding

De Kolk
In De Kolk komt een vitrine met schoonmaakartikelen die vroeger werden gebruikt om het huis schoon te maken. Misschien zult u zeggen: schoon maken? Ja, vroeger werden de families bij elkaar geroepen onder het genot van een bakje koffie. Het gesprek ging dan over waar men zou beginnen met de schoonmaak. Moeder en dochter bespraken bijvoorbeeld welk huis eerst werd schoon gemaakt. De volgorde was meestal eerst bij de moeder, dan bij de oudste dochter en zo verder. Het huis werd dan helemaal schoongemaakt. Alles ging in die tijd naar buiten tot het bed aan toe. Zo zei de opa van Siem Meijn wel eens: “Zeun je opie begint weer raar te prate.’ Hij bedoelde dat ze ging schoonmaken. Daar was hij ‘niet bleit mee’.

De foto’s zijn gemaakt door Siem Meijn en de dames van de Textiel Werkgroep