Maand: maart 2006

Van trekschuit tot internet

Wie vroeger reisde, was meestal aangewezen op de benenwagen. Een waterweg gaf toegang tot comfortabeler vervoer en de “rijken” konden zich een rijtuig en/of paard veroorloven.
Voor slechts weinigen was zulks weggelegd en voor het gewone volk was het gewoonweg niet mogelijk om zich aan zulke zaken te wagen, te duur.
Hoe anders is nu deze tijd. De wereld is zo veel kleiner geworden en toch nog even groot.
Menigeen heeft de voetjes al eens in de Middellandse Zee gestoken en ook zij die zich van de Alpen hebben gestort en daarna in de après-ski zijn ook in ons dorp lang niet meer op één hand te tellen.
Toch hebben we het nog lang moeten doen met een ansicht een weekje later.
Ook die tijd is nu voorbij.
Deze blog bereikt u net zo makkelijk uit Guadalajara, Mexico als vanaf thuis. Dat u even verstoken bent van een dagelijkse aflevering heeft dus niets te maken met een onmogelijkheid.
Mogelijk is alles, alleen heb ik nu net even iets leukers te doen.
Tot gauw maar weer.

Kwatten verboden

Beijing zit eraan te komen of denkt u net als ik nog stiekem Peking? Laatst zag ik dat de politie daar nu extra alert is op spuwers. Een spuugje meer of minder, daar kijkt de lokale Chinees niet van op, maar dat moet nu, in het kader van de komende Olympische Spelen, afgelopen zijn. Openbaar kwatten verboden. Zo hebben wij het ook moeten leren. In de 19e eeuw verschenen er allengs bordjes in de trams en treinen “Niet spuwen”. Thuis was dat al langer ongepast, maar daar gebruikte men een kwispedoor of spuwpotje. Misschien niet eens omdat men het vies vond, vies had toen nog een geheel andere dekking, maar vooral tabaksvlekken gaven lelijke bruine vlekken en dat was natuurlijk niet de bedoeling op moeders vloer. Men kwatte dus in de kwispedoor, een potje van versierd aardewerk, email of koper. Meestal vaders, want die zaten danig omhoog met hun tabakssap, het gevolg van de gewoonte om pruimtabak te gebruiken. De meesten hadden dan ook een bijzondere vaardigheid ontwikkeld om hun spuug met een mooie boog precies in de spuwpot te doen belanden. En ging het een keertje mis, dan klonk er steevast de opmerking: “Wie heeft de kwispedoor verplaatst?”

Van huis, naar thuis

Jaap was dus op zijn minst een dagje naar Rotterdam, zoveel is duidelijk. Maar hoe en met wie en waarom. Het blijft gissen. Een schoolreisje? Dat zou toch wel luxe geweest zijn. Wie weet, de voorkant van de ansicht is zeker verrassend.
Een groep personen allemaal terug te vinden op de Zuiderschool. Allemaal op chique gekleed en poserend voor een professionele fotograaf in Rotterdam, dus de conclusie ligt toch voor de hand: een schoolreis.
We hebben ze niet allemaal kunnen achterhalen, maar wel een aantal. Van achter naar voor vlnr: 1 meneer Kingma (onderwijzer), 2 mevr Hofman – Poot (vrouw van hoofdmeester Hofman), 3 meneer Hofman (hoofdonderwijzer), 4 NN, 5 meester D J van der Kolff, 6 NN; 2e rij (leerlingen) 7 NN, 8 NN, 9 NN, 10 Jacob de Vries, 11 NN, 12 NN, 13 NN, 14 Jan Taams (later dokter); 3e rij: 15 NN Veen, 16 Joke Hofman (dochter), 17 NN, 18 NN, 19 NN, 20 NN, 21 NN; voorste rij: 22 NN, 23 NN Preeker, 24 NN, 25 Cor de Vries, 26 NN.
Wie herkent nog andere leerlingen uit die tijd? Klik voor grotere versie op de plaat!

Stempels die spreken

In de tijd dat men een ansichtkaart nog kon versturen met een postzegel van 1 cent werkte de posterijen zeker zo efficiënt als vandaag de dag. Wat is hun slogan tegenwoordig ook alweer? Vandaag gepost voor 18 uur, morgen bezorgd. Niets nieuws onder de zon, dat presteerden ze in 1912 ook.
Zeker zonder schreeuwerige spotjes in het reclameblok op de tv, wellicht zelfs zonder enige reclame, ze deden het gewoon en dat was/is wel zo prettig.

Deze ansicht werd op 2 augustus 1912 afgestempeld in Rotterdam en reisde heel duidelijk binnen een dag via Amsterdam en Zaandam naar Oostzaan. Jaap was in Rotterdam en verstuurde zijn kaartje naar S de Vries Jbzn te Oostzaan, nadere aanduiding niet nodig, want het kaartje kwam keurig aan. Om verwarring te voorkomen voegde hij er aan toe dat het in Noord-Holland lag, maar dat is een detail dat waarschijnlijk geen verschil gemaakt had.
Zouden we die 39 EURO centen nu moeten betalen vanwege die reclame?
Het is nu wel ruim 8o keer duurder geworden. Zouden we nu ook 80x zoveel verdienen?

Gemiste kansen?

Wie tegenwoordig zijn ambities niet volgt, is wellicht toch niet zo goed bezig.
Dat was vroeger wel anders!
Toen gold toch in de eerste plaats dat er brood op de plank moest komen en wat je leuk vond, dat deed je maar in de vrije tijd.
En zelfs dat was niet voor een ieder weggelegd. Wie op het platteland leefde, met moestuinen, vee en pluimvee en zonder stofzuigers en wasmachines werd geacht zijn/haar tijd te besteden en een hobby als lezen werd niet door de vingers gezien.
“Heb jij tijd om te lezen?”, zo “dan kan je ook wel het achterend schoonmaken” en vervolgens hielp zuchten geen zier. Het boek ging dicht en de boender was je lot.
Muus Kalf was een begenadigde amateur fotograaf, maar in het dagelijks leven wel degelijk tuinder. Hij had echter wel oog voor “het dagelijkse” en maakte ook aan het begin van de vorige eeuw al kiekjes van mensen in actie. Dat had wat kunnen worden, maar …. de tuin riep.

Het kan niet altijd feest zijn

Te weinig tijd op dit moment, dus even een snelle inhaalslag. Wie kennis heeft aan deze persoon, die ons onbekend is, mag het zeggen.

Dit portretje komt uit de collectie van Muus Kalf. Hij fotografeerde zelf ook dat het een lieve lust had, maar deze foto werd door een professionele fotograaf gemaakt.
W G Kuijer te Amsterdam, een plek die veel Oostzaners in die dagen wisten te vinden.

Het portretje is van het begin van de vorige eeuw.

We hopen stilletjes op een reactie van uw zijde, want helaas is ook op deze achterkant geen kleine notitie gemaakt omtrent de afgebeelde.

Je kan niet altijd geluk hebben.

Het loopt uit de hand

Zoals gezegd is gisteren de functie van het plaatsen van foto’s weer hersteld. Hartverwarmend om te lezen hoeveel lezers van onze site aangaande ons probleem mailtjes stuurden met mogelijke oplossingen en alternatieven om het herstel te bevorderen. Hartelijk dank daarvoor, ook dat is een stimulans om door te gaan met het maken van deze blogs. Of het verschijnen van de persberichten over onze website in de regionale kranten er mee samenviel, hebben we niet echt onderzocht, maar aan toeloop ontbreekt het de laatste tijd bepaald niet. Zelfs Rijkswaterstaat besteed volop aandacht aan de groei en toeloop naar de Oudheidkamer Oostzaan. Wie zich per auto op ’s Rijks wegen waagt, wordt welwillend omgeleid, want ook zij zien in dat de oudheidkamer hoe dan ook bereikbaar moet blijven. Pluimpje voor Peijs.

Soebatten helpt

Het heeft een aantal mailtjes gekost, maar we zijn weer “volledig in de lucht”. Op de oude vertrouwde manier kunnen we deze blogs weer voorzien van afbeeldingen en dat is wel zo prettig.
Bijkomend voordeel is dat deze afbeelding weer met een klik op het plaatje is te vergroten. Dat zal de herkenning alleen maar makkelijker maken.

Hier is nog zo’n vraagje over een ver verleden. De kwaliteit laat veel te wensen over, maar het feit dat deze plaat bestaat, maakt veel goed.
De meneer met de hoed is volgens zeggen Dirk Taams, tuinder, Noordeinde 73.
Maar wie is die mevrouw met de witte bef? Als u het weet, stuur dan een berichtje aan ons, als honderd jaar geleden lukt, zal zeventig toch ook moeten lukken.

Nood breekt wetten

Helaas werkt het uploaden van afbeeldingen nog steeds niet zoals het hoort. Nou is niets zo mooi als het omzeilen van een probleem, het kost echter wel veel meer tijd. Reden waarom ik me nu even permitteer om het op te lossen met recht toe recht aan vragen om hulp bij het herkennen van personen. Ik hoop dat dat een beetje wil lukken, want deze plaatjes kunnen niet groter gemaakt worden.

Wat we er van weten (gehoord hebben) staat in de brontekst. Leugens worden door ons met het grootste gemak overgenomen want we weten het niet beter, u wel?

De eerste klap . . . .

is een daalder waard. Soms vraag je je wel eens af hoe lang zo’n term het nog zal uithouden. Sinds de invoering van de euro, nu alweer zes jaar geleden, kennen we geen daalder meer. In het vorige geldtijdperk kenden we de gulden als eenheid, daar wordt binnenkort al geschiedenisles over gegeven. Veel en veel ouder is echter het daalder tijdperk. Wij rekenden met daalders, zelfs twee verschillende, nl de waarde daalder = 1,5 gulden en de rijksdaalder eerst als biljet en later als munt. Een vroeg exemplaar kwam ik tegen in ons archief:
Zilverbon uit 1938, de voorloper van onze rijksdaalder. Volgens het opschrift kon dit biljet ook daadwerkelijk tegen zilver worden ingewisseld. Daarin is ook de verklaring van het woord daalder terug te vinden. Het stamt nl van het woord Thaler en de oudste munten werden geslagen in Joachimsthal, waar grote zilvermijnen waren. Het woord werd op vele manieren verbasterd: taller, tolar, tollar en jawel in de Verenigde Staten als dollar. Maar goed, wij kenden dus de daalder, vraag blijft: hoe lang nog?