Maand: april 2006

De nieuwe Jol inspireert

Nog maar nauwelijks uit of de eerste reacties op de Jol komen al weer binnen. Dit maal van een voormalig melkrijder, die inmiddels elders woont. Hij kon in 1965 zijn loon verbeteren van Fl 35 per week, als assistent vertegenwoordiger bij Hille, de beschuitfabriek te Zaandam, naar Fl 125 p/w bij Loonbedrijf S Kat uit Westzaan, toentertijd blijkbaar zorgend voor het ophalen van de melk bij de Oostzaanse boeren. In een stoomcursus uit de categorie “drie rondjes om de kerk” werden hem de fijne kneepjes van het tractorrijden uitgelegd, nog even een proefritje en jawel, hij kon aan de slag. We laten hem even zelf aan het woord:

Melkrijder in de dop
Het was midden in de zomer en eindelijk kon ik ’s maandags om zes uur ’s morgens beginnen. Volgens afspraak stond ik al om kwart voor zes met mijn overall en laarzen vooraan in de straat waar ik woonde. Ik wilde de eerste dag niet te laat komen. Rond zes uur kwam Arjan aanrijden en ik nam plaats naast hem boven het grote achterwiel waar een zitbank gemaakt was.
Met melkbussen zwaaien was wel zwaar, maar ik vond dat leuk werk. Terwijl Arjan ze met één hand erop zwaaide, mocht ik het ook proberen. Puffend en zwetend tilde ik met moeite en met twee handen de melkbus op en zette deze op de kar. Het is een bepaalde gooi en snelheid en heeft niet veel met kracht te maken.
Na twee dagen meegereden te hebben, mocht ik ook een stukje rijden met aanhangwagen in het gebied ‘t Twiske, “De Rimboe” in de volksmond genoemd. In het Zuidelijke gedeelte waren ook boeren, die een paar bunder weiland gepacht hadden. Het Noordelijke gebied was één woest verwilderd natuurgebied met daar doorheen stromend het riviertje ‘t Twiske. Dit was een spannend moment voor mij, want het valt niet mee als je nooit een tractor gereden hebt. Ook viel het voor mij niet mee om elke dag om half zes op te staan en om zes uur al te gaan rijden, de tractor stond altijd voor de deur geparkeerd waar ik woonde. Na veertien dagen ingewerkt te zijn, moest ik het alleen doen en was Arjan, wiens werk ik had overgenomen, op weg naar Australië, een nieuwe toekomst tegemoet.

Je ziet me altijd zweven …

dansend door het leven …

Zinnetjes uit een liedje dat me spontaan te binnen schoot bij het zien van deze opnamen. Een dagje: “Zet je zorgen opzij”. Ook al een liedje.
Onze zorg: “Wie staan hierop?”

Als U het weet, horen we het graag.

Alle plaatjes zijn te vergroten door erop te klikken. Alle afbeeldingen zijn van voor de Tweede Wereldoorlog

En toen waren er nog zeven

We schrijven de dertiger jaren. We leggen u weer een moeilijke afbeelding voor. Zo’n beetje zeventig jaar geleden werden jaarlijks uitjes georganiseerd voor de Oostzaanse bejaarden. Toen liep het dorp daar nog voor uit, dan was het een drukte van belang op het Kerkplein en werden in de vroegste jaren zo’n beetje alle auto’s uit de omgeving gecharterd. Later gebruikte men daar bussen voor maar de bestemming bleef jaren lang ongeveer gelijk: Kopje van Bloemendaal, het strand, Avifauna, het Gooi, een dierentuin, ook Schiphol kwam vaak voor. Maar steevast was er een bezoek aan, ja u leest het goed, een speeltuin. Daar werd naar harte lust geschommeld en gewipt, draaimolens waren geliefd en ook spelevaren in een grote “bootjes”vijver komt meerdere keren voorbij. Dankzij onder andere het filmwerk van dokter Thorbecke hebben we nog heel wat plaatjes uit die tijd, alleen de namen van de deelnemers aan deze uitjes ontbreekt meestal. Natuurlijk hopen we weer op uw medewerking om daar nog het een en ander van te achterhalen.

Elk vogeltje …

zingt, zo het gebekt is en dat geldt ook voor de schrijvers van onze verhaaltjes, zowel hier als ook in de Jol. Het zijn de herinneringen van ons en van onze medewerkers, zoals ze zijn. Er sluipt wel eens een foutje in, dat is onvermijdelijk. Soms sta ik in de keuken me nou toch werkelijk af te vragen WAT ik daar wilde doen. Sommige blauwe deuren, blijken toch echt groen te zijn geweest, alleen heeft onze herinnering ze “bijgekleurd”. Hier en daar moet er dus maar een korreltje zout bij, we doen ons best, maar we zijn feilbaar. En reageren mag u altijd, daar zijn we alleen maar blij mee.
Wie donateur is, heeft of zal de Jol zeer binnenkort op de deurmat vinden. Onze verre vrienden ontvangen een digitale Jol, die is te downloaden als u donateur bent. Een beperkte hoeveelheid Jollen is te koop bij Top Toys in ons dorp. Een aantal smaakmakertjes zijn te lezen voor iedereen, dan moet u even op deze link klikken. Wie dan de smaak te pakken krijgt, kan zich bij ons melden door een mailtje te sturen (klik op onderstaand envelopje) met uw naam, adres, telefoonnummer en e-mail adres. We gaan het dan snel voor u regelen en dan hoeft u niets te missen.

De Jol april 2006

Er is weer hard gewerkt aan de eerste Jol uit dit jubileumjaar, die we dan ook met enige trots presenteren. Alle donateurs hartelijk dank, want door uw donaties kunnen we deze Jollen 3x per jaar laten verschijnen. Ook de adverteerders en sponsors leveren hieraan hun bijdrage.

De beene leggen onder de Kist

Wat mij ontzettend opviel tijdens de korte trip in Mexico is de plek die de Dood daar heeft veroverd. Nee, niet de familie maar de dood in de vorm van skeletten en doodshoofden alom. Werkelijk bijna overal, dus ook in de toeristen industrie, kwamen we ze tegen. Bij navraag bleek dat dit allemaal te maken heeft met de feesten van 1 en 2 november: Allerheiligen en Allerzielen. Een mengeling waarbij de oeroude indiaanse tradities en het katholieke geloof hand in hand gaan. Het is geen trieste aangelegenheid, meer een echt feest met trekjes van St Maarten: kindjes langs de deuren en snoepjes uitdelen van suikergoed, maar wel in de vorm van doodshoofdjes.

‘Sterven is het uitdoven van een lamp, niet de vernietiging van het licht.’
(Rabindranath Tagore)

Even wennen; dood en feest, maar wie er oog voor heeft, vindt zelfs dood en humor hand in hand. Een collega historicus stuurde me dit plaatje van een begraafregister; het gaat hier om de overdracht van een graf. In de tekst staat de opmerkelijke mededeling bij de eerst begravene: Leijd nu 25 Diep en de Beene leggen onder de kist

Ome Wul

Een naam die ik niet snel zou kunnen bedenken, immers mijn erfgoed ligt niet in Oostzaan zelf. Wul stond in Oostzaan dus voor Willem. Toch is dit soort onderscheid wel tot mij doorgedrongen, want ook ik hanteerde vroeger een duidelijk onderscheid tussen ome Willem en ome Wim. De laatste was de een onvervalste Hollandse cowboy uit Egmond aan Zee en getrouwd met mijn moeders zuster, ome Willem daarentegen was de man van mijn vaders zuster en woonde min of meer bij ons om de hoek. Hij werkte vroeger in de houtzagerij en jawel, het bewijs daarvan zag je telkens als hij zijn hand op stak, slechts de duim was nog daar, alle vingers waren verdwenen. Een andere erfenis uit die periode was zijn puntzak met pruimtabak. Hij pruimde er tijdens zijn verdere (te korte) leven lustig op los, want ook in die tijd was roken in de zagerij verboden en nadat hij om bovengenoemde reden dit werk had ingewisseld voor ander, bleef hij gewoon doorgaan met pruimen. Nog hoor ik zijn gulle lach als hij mij, in plaats van het beloofde snoepje, een vieze natte pruim in de hand stopte. Humor? Ach voor hem wel. En ik? Tja, leuk was anders en ik wist zo ongeveer wel wat te verwachten, maar het snoepje kwam ook, daarna.

Het bloed kruipt….

altijd waar het niet gaan kan, dus is het ook tijdens deze onverwachte trip naar Mexico weer terecht gekomen bij de oudheidkamer. Nou viel het overleg daar niet echt mee, want mijn kennis van de Spaanse taal is beperkt, om niet te zeggen nihil.

Eerlijk gezegd was het ook meer een museum dan een oudheidkamer, was het pand zo groot dat zelfs ons nieuwe gemeentehuis er makkelijk in zou passen en was de reconstructie van de geschiedenis van Guadalajara vastgelegd over een periode van enkele miljoenen jaren. Als wij u een stuk walvisbot kunnen laten zien, een restant van onze traankokerijen, kunnen we natuurlijk niet wedijveren met de totale reconstructie van een heuse mammoet. Staat natuurlijk tegenover dat deze stad 8 miljoen inwoners heeft en ook daar kunnen wij ons niet mee meten.
Het overleg was echter uiterst interessant en iets geleerd hebben we zeker weer, al was het maar alleen hoe je met uiterst eenvoudige middelen een vitrine opbouwt. Dat gaan we dan eerst maar weer eens uitproberen. Muchas gracias, México.