Categorie: Uncategorized

Polder VIII

Ooit kende ons dorp een tijd waarbij je, het Zuideind volgend, op de dijk kwam en daar walvissen kon bewonderen, die door Oostzaanse vissers waren gevangen in de noordelijke wateren. Bezuiden die dijk was water, veel water, zout water. Inpoldering maakte daar een eind aan en allengs werd blauw, grauw en vervolgens groen.
Polder VIII is daar een voorbeeld van en het nieuwe grondgebied wordt in 1877 van Oostzaan, om vervolgens in 1921 in de “zakken” van Amsterdam te verdwijnen. Het gebied is dan reeds lang bewoond en uit overlevering kennen we inmiddels de straatnaam Melkweggetje, wellicht nooit officieel maar wel in de volksmond.
Op deze oude kaart zien we Middenweg als naam, gelegen recht tegenover de Superphosphaatfabriek.

Langs deze weg stonden boerderijen, in 1879 waren daar 5 bewoonde huizen met 6 gezinnen, dat liep op tot een maximum van 25 bewoonde huizen in 1909 en loopt dan weer drastisch terug tot 3 in 1920, toendertijd bekend onder A134 t/m A136. Een van deze huizen werd bewoond door Charles Louis de Kock en zijn echtgenote Trijntje Bleeker. De vraag, waar we een antwoord op zoeken voor één van onze lezers is het exacte nummer van hun boerderij.

HerinneRing 05425

Traan te Oostzaan. Nee, we plengen ze niet, we koken het. Althans dat deed men enkele eeuwen geleden. Aangenaam was dit niet, want het stonk behoorlijk, vandaar dat de traankokerijen buiten het dorp stonden. Menig Oostzaner verdiende daar zijn ongetwijfeld schamel inkomen en anderen zorgden voor de aanvoer door zich met de walvisvaart bezig te houden.
Grofweg waren er twee keuzen voor wie op zee zijn inkomen wilde verwerven:
Lange reizen gekoppeld aan de handel, VOC, WIC, maar wie zo af en toe ook eens thuis wilde zijn, koos voor haring- of walvisvangst.
Een enkeling oefende dat beroep nog uit tot ver in de twintigste eeuw, maar toen waren de traankokerijen natuurlijk allang verdwenen.
Legendarisch in dit verband is natuurlijk het Nederlandse schip de Willem Barendsz, waarop Arie Blaauw zich hier in 1948 laat vereeuwigen voor een pas gevangen walvis. Hoe het ging in de 16e en 17e eeuw leest u in onze nostalgische Jol.
…. lees verder in de Jol.
Het hele artikel vindt U natuurlijk in de Jol, die de oudheidkamer dit jaar als extraatje heeft verspreid onder alle donateurs. Een beperkt aantal van deze Jubileum Jol is te verkrijgen in de losse verkoop, een digitale versie is te downloaden voor onze digitale donateurs.

Op een steenworp

Er is weinig voor nodig om je nog even in voorbije eeuwen te wanen. Met deze nazomer- dagen is het heerlijk om de omgeving weer eens vanaf een fietszadel te verkennen. Wie niet de gebaande wegen bewandelt en af en toe eens links- of rechtsaf slaat, omdat je dat nog nooit eerder hebt gedaan, kan ook nu nog voor leuke verrassingen komen te staan.

De bijenkorf

Een ander artikel van de hand van C M Honig houdt zich bezig met een speciaal middel van bestaan: de stijfselmakerijen.
Dat is tegenwoordig wel even anders geregeld.
Vandaag aan de dag kan het eigelijk niet “zacht” genoeg zijn, het materiaal zelf komt al zo op de markt, vervolgens gebruiken we wasverzachters in het reinigingsproces, toegevoegd of zelfs ingevoegd in het wasmiddel.
Vroeger maakte de stijfsel een wezenlijk onderdeel uit van dit proces, deels om de stof in vorm te houden, deels om snel vuil worden te voorkomen, want elke dag iets schoons aantrekken zat er bij lange na niet in.
Over het proces, de veranderingen, de molens en de nevenindustrieën, de concurrentie tussen tarwe en maïs en de ondergang wordt verhaald in dit prachtige stukje historie.

…. lees verder in de Jol.

Het hele artikel vindt U natuurlijk in de Jol, die de oudheidkamer dit jaar als extraatje heeft verspreid onder alle donateurs. Een beperkt aantal van deze Jubileum Jol is te verkrijgen in de losse verkoop, een digitale versie is te downloaden voor onze digitale donateurs.

Middelen van bestaan

Het viel niet mee om je gezinnetje de kost te geven en zeker niet als dat gezin groot was. Drees moest nog op gang komen en onder andere daardoor waren grote gezinnen nog zeer gebruikelijk, immers veel kinderen konden wellicht later samen dan toch nog voor een redelijke oude dag zorgen. Lamplicht was nog schaars, de dag begon vroeg, de bedstee was warm en knus, hobbies waren van alle tijden.
Toch moesten al die mondjes gevoed worden en daar waren best wel een aantal opties voor.
Wederom een opmerkelijk goed onderbouwd verhaal van Jan de Boer over de middelen van bestaan in vroeger tijden.
…. lees verder in de Jol.

Het hele artikel vindt U natuurlijk in de Jol, die de oudheidkamer dit jaar als extraatje heeft verspreid onder alle donateurs. Een beperkt aantal van deze Jubileum Jol is te verkrijgen in de losse verkoop, een digitale versie is te downloaden voor onze digitale donateurs.

Centrumplan

Normaal wordt deze rubriek tijdens mijn vakantie waargenomen, maar door omstandigheden kon dit in september niet. Wel is er op allerlei andere vlakken gedurende deze periode doorgewerkt, het dorp zit nou eenmaal in de kop gebakken.
Als vooruitgeschoven post heeft de oudheidkamer zich gebogen over de inrichting van het nieuwe gebouw aan het kerkplein, dat over enkele maanden zal worden geopend. Dat wij daarbij niet schromen om onze eigen identiteit volledig tot zijn recht te laten komen, zal u niet verbazen.
Links: ons voorstel voor de publiekstribune, hij is weliswaar gebruikt, maar dat komt de kostprijs dan weer ten goede.
We hebben de wensen van de diverse gebruikers van de nieuwe theaterzaal daarbij zo veel mogelijk laten meespelen.
Rechts: met enige trots hebben we ook een orkestbak kunnen traceren, niet helemaal af, maar met enige zelfwerkzaamheid komen we er wel.
Onze voorstellen liggen inmiddels bij de daarvoor bevoegde instantie, want je kan er niet vroeg genoeg bij zijn.
Voor je het weet staat er een traditionele inrichting en zit je voor jaren met de gebakken peren.
Ook de wens van de toneelvereniging om met hoge decors te kunnen opereren, heeft tot resultaten geleid.
Links: Dat STAAT!! Helaas nu nog in Frankrijk, maar inmiddels heeft zich iemand gemeld die een busje ter beschikking wil stellen, dus dat komt wel goed.

Het Wapen van Oostzaan

Het Wapen van Oostzaan heeft geen tanden genoeg om het aantal verhalen over haar ontstaan te evenaren.
Ook over de voorwerpen op de tanden zijn vele varianten te vinden: kolen, kazen, penningen, graszoden.
Eigenlijk wel heel leuk, want zo blijft er veel te verhalen en komen oude anekdotes en gebruiken nog eens bij ons langs.
In 1988 kwam er een uitgebreid artikel over de ontstaansgeschiedenis van ons Wapen in de toen alweer 5e Jaargang van de Jol terecht.
Alle toen bekende versies passeerden de revue en het is de vraag welke de juiste is. Even als toen kunnen we er nog steeds geen kaas van maken.
…. lees verder in de Jol.

Het hele artikel vindt U natuurlijk in de Jol, die de oudheidkamer dit jaar als extraatje heeft verspreid onder alle donateurs. Een beperkt aantal van deze Jubileum Jol is te verkrijgen in de losse verkoop, een digitale versie is te downloaden voor onze digitale donateurs.

Eerst maar eens de grond in

Immers daar vindt men de sporen van het oudste verleden.
En zeg nou zelf, we stellen ons toch zeer zeker op enig moment de vraag: “Wanneer en hoe is het allemaal begonnen?”

Er verschenen dan ook onder andere twee uiterst wetenschappelijk verantwoorde artikelen over Oostzaan in de vroegste periode van haar bestaan.

Al snel had men echter ook oog voor de meer menselijke geschiedenis en Jan de Boer, oud-gemeentesecretaris en dorpshistoricus bij uitstek begon aan een serie artiken over het “gewone” leven.

Middelen van vervoer
…. lees verder in de Jol.

Het hele artikel vindt U natuurlijk in de Jol, die de oudheidkamer dit jaar als extraatje heeft verspreid onder alle donateurs.Een beperkt aantal van deze Jubileum Jol is te verkrijgen in de losse verkoop, een digitale versie is te downloaden voor onze digitale donateurs.

Jaargang 1 – Jol 1

Wie goed kijkt naar de verschijningsdatum van deze Jol zal opmerken dat deze het licht zag in september 1983, twee jaar na de officiële oprichting in 1981 van de Stichting Oudheidkamer Oostzaan. Wie met niets begint, moet nou eenmaal even de tijd krijgen om iets op te bouwen.

Dat er ook aan de layout en aan de mogelijkheden voor het afdrukken van onze Jol in de loop der jaren het een en ander is gebeurd, zal duidelijk zijn als u deze twee “identieke” pagina’s vergelijkt.

…. lees verder in de Jol.
Het hele artikel vindt U natuurlijk in de Jol, die de oudheidkamer dit jaar als extraatje heeft verspreid onder alle donateurs.Een beperkt aantal van deze Jubileum Jol is te verkrijgen in de losse verkoop, een digitale versie is te downloaden voor onze digitale donateurs.

In den beginne

Zo begint het eerste artikel dat we in onze jubileumjol hebben opgenomen.
Het verhaalt over onze eigen historie en hoe het is gekomen, dat ondanks dit moeizame begin de oudheidkamer toch in staat is om dit jaar haar
25- jarig bestaan te vieren.

…. lees verder in de Jol.

Het hele artikel vindt U natuurlijk in deze Jol, die de oudheidkamer dit jaar als extraatje heeft verspreid onder alle donateurs.
Een beperkt aantal van deze Jubileum Jol is te verkrijgen in de losse verkoop en/of als digitale versie te downloaden voor onze digitale donateurs.