Huisjes langs de slootkant
Met luchtverfrissers kunnen we het kleinste kamertje in huis aangenaam en goed verzorgd houden. En met een trek aan een touwtje, of moderner, met een druk op een knop kunnen we onze ontlasting laten verdwijnen. Uit het zicht en uit het hart. Want ontlasting vinden we vies en daarmee willen we zo kort mogelijk geconfronteerd worden. Maar een nauwkeurige blik op onze uitwerpselen kan veel inzicht geven in onze algehele gezondheid en in de werking van onze spijsvertering. Honderd jaar geleden hadden we alle tijd om onze ontlasting te bestuderen: voortdrijvend in de sloot of liggend in het tonnetje.
050 Huisjes langs de slootkant
foto Oudheidkamer Oostzaan
Slootkant
Zelf heb ik het toilet boven de sloot thuis niet meegemaakt. Wij waren door de omstandigheden van modern toiletgerei voorzien. Oorspronkelijk liep er namelijk een sloot achter ons huis langs en zoals in die tijd gebruikelijk stond het toilet op de rand van de sloot. De grote en kleine boodschappen vielen gewoon door het gat in de zitting in het water, achtervolgd door het papier dat voor het afvegen werd gebruikt. Dat was zeker geen dubbellaags, extra zacht tissuepapier voorzien van een fraaie kleurenbedrukking. Die luxe kwam pas later, heel veel later. Voor het afvegen werden gewoon stukken krantenpapier gebruikt, opgehangen aan een spijker aan de binnenzijde van de deur. De gemeente besloot op een gegeven ogenblik de sloot te dempen en daardoor moest het slootkanttoilet verdwijnen. Veel inspiratie was er niet voor nodig om het huisje te verbouwen. Onder het gat in de zitting werd een tonnetje geplaatst en enkele keren per week kwamen medewerkers van de gemeente het volle tonnetje ophalen en een lege plaatsen.
(vervolg morgen)
Deze tweewekelijkse rubriek is eerder verschenen in het Noord-Amsterdams Nieuwsblad en het Zaans Stadsblad en wordt verzorgd door Rob Veenman van de Oudheidkamer Oostzaan, bereikbaar via r.veenman@vpcconsult.nl en via postbus 558, 1440 AN Purmerend. Tips, verhalen, meldingen over historische activiteiten en dergelijke zijn van harte welkom.