De beene leggen onder de Kist
W
at mij ontzettend opviel tijdens de korte trip in Mexico is de plek die de Dood daar heeft veroverd. Nee, niet de familie maar de dood in de vorm van skeletten en doodshoofden alom. Werkelijk bijna overal, dus ook in de toeristen industrie, kwamen we ze tegen. Bij navraag bleek dat dit allemaal te maken heeft met de feesten van 1 en 2 november: Allerheiligen en Allerzielen. Een mengeling waarbij de oeroude indiaanse tradities en het katholieke geloof hand in hand gaan. Het is geen trieste aangelegenheid, meer een echt feest met trekjes van St Maarten: kindjes langs de deuren en snoepjes uitdelen van suikergoed, maar wel in de vorm van doodshoofdjes.
‘Sterven is het uitdoven van een lamp, niet de vernietiging van het licht.’
(Rabindranath Tagore)
Even wennen; dood en feest, maar wie er oog voor heeft, vindt zelfs dood en humor hand in hand. Een collega historicus stuurde me dit plaatje van een begraafregister; het gaat hier om de overdracht van een graf. In de tekst staat de opmerkelijke mededeling bij de eerst begravene: Leijd nu 25 Diep en de Beene leggen onder de kist
Ome Wul
Een naam die ik niet snel zou kunnen bedenken, immers mijn erfgoed ligt niet in Oostzaan zelf. Wul stond in Oostzaan dus voor Willem. Toch is dit soort onderscheid wel tot mij doorgedrongen, want ook ik hanteerde vroeger een duidelijk onderscheid tussen ome Willem en ome Wim. De laatste was de een onvervalste Hollandse cowboy uit Egmond aan Zee en getrouwd met mijn moeders zuster, ome Willem daarentegen was de man van mijn vaders zuster en woonde min of meer bij ons om de hoek. Hij werkte vroeger in de houtzagerij en jawel, het bewijs daarvan zag je telkens als hij zijn hand op stak, slechts de duim was nog daar, alle vingers waren verdwenen. 
Een andere erfenis uit die periode was zijn puntzak met pruimtabak. Hij pruimde er tijdens zijn verdere (te korte) leven lustig op los, want ook in die tijd was roken in de zagerij verboden en nadat hij om bovengenoemde reden dit werk had ingewisseld voor ander, bleef hij gewoon doorgaan met pruimen. Nog hoor ik zijn gulle lach als hij mij, in plaats van het beloofde snoepje, een vieze natte pruim in de hand stopte. Humor? Ach voor hem wel. En ik? Tja, leuk was anders en ik wist zo ongeveer wel wat te verwachten, maar het snoepje kwam ook, daarna.
Het bloed kruipt….
altijd waar het niet gaan kan, dus is het ook tijdens deze onverwachte trip naar Mexico weer terecht gekomen bij de oudheidkamer. Nou viel het overleg daar niet echt mee, want mijn kennis van de Spaanse taal is beperkt, om niet te zeggen nihil.
Eerlijk gezegd was het ook meer een museum dan een oudheidkamer, was het pand zo groot dat zelfs ons nieuwe gemeentehuis er makkelijk in zou passen en was de reconstructie van de geschiedenis van Guadalajara vastgelegd over een periode van enkele miljoenen jaren. 
Als wij u een stuk walvisbot kunnen laten zien, een restant van onze traankokerijen, kunnen we natuurlijk niet wedijveren met de totale reconstructie van een heuse mammoet. Staat natuurlijk tegenover dat deze stad 8 miljoen inwoners heeft en ook daar kunnen wij ons niet mee meten.
Het overleg was echter uiterst interessant en iets geleerd hebben we zeker weer, al was het maar alleen hoe je met uiterst eenvoudige middelen een vitrine opbouwt. Dat gaan we dan eerst maar weer eens uitproberen. Muchas gracias, México.
Van trekschuit tot internet
Wie vroeger reisde, was meestal aangewezen op de benenwagen. Een waterweg gaf toegang tot comfortabeler vervoer en de “rijken” konden zich een rijtuig en/of paard veroorloven.
Voor slechts weinigen was zulks weggelegd en voor het gewone volk was het gewoonweg niet mogelijk om zich aan zulke zaken te wagen, te duur.
Hoe anders is nu deze tijd. De wereld is zo veel kleiner geworden en toch nog even groot.
Menigeen heeft de voetjes al eens in de Middellandse Zee gestoken en ook zij die zich van de Alpen hebben gestort en daarna in de après-ski zijn ook in ons dorp lang niet meer op één hand te tellen.
Toch hebben we het nog lang moeten doen met een ansicht een weekje later.
Ook die tijd is nu voorbij.
Deze blog bereikt u net zo makkelijk uit Guadalajara, Mexico als vanaf thuis. Dat u even verstoken bent van een dagelijkse aflevering heeft dus niets te maken met een onmogelijkheid.
Mogelijk is alles, alleen heb ik nu net even iets leukers te doen.
Tot gauw maar weer.
Kwatten verboden
Beijing zit eraan te komen of denkt u net als ik nog stiekem Peking? Laatst zag ik dat de politie daar nu extra alert is op spuwers. Een spuugje meer of minder, daar kijkt de lokale Chinees niet van op, maar dat moet nu, in het kader van de komende Olympische Spelen, afgelopen zijn. Openbaar kwatten verboden. Zo hebben wij het ook moeten leren. In de 19e eeuw verschenen er allengs bordjes in de trams en treinen “Niet spuwen”. 
Thuis was dat al langer ongepast, maar daar gebruikte men een kwispedoor of spuwpotje. Misschien niet eens omdat men het vies vond, vies had toen nog een geheel andere dekking, maar vooral tabaksvlekken gaven lelijke bruine vlekken en dat was natuurlijk niet de bedoeling op moeders vloer. Men kwatte dus in de kwispedoor, een potje van versierd aardewerk, email of koper. Meestal vaders, want die zaten danig omhoog met hun tabakssap, het gevolg van de gewoonte om pruimtabak te gebruiken. De meesten hadden dan ook een bijzondere vaardigheid ontwikkeld om hun spuug met een mooie boog precies in de spuwpot te doen belanden. En ging het een keertje mis, dan klonk er steevast de opmerking: “Wie heeft de kwispedoor verplaatst?”
Van huis, naar thuis
Jaap was dus op zijn minst een dagje naar Rotterdam, zoveel is duidelijk. Maar hoe en met wie en waarom. Het blijft gissen. 
Een schoolreisje? Dat zou toch wel luxe geweest zijn. Wie weet, de voorkant van de ansicht is zeker verrassend.
Een groep personen allemaal terug te vinden op de Zuiderschool. Allemaal op chique gekleed en poserend voor een professionele fotograaf in Rotterdam, dus de conclusie ligt toch voor de hand: een schoolreis.
We hebben ze niet allemaal kunnen achterhalen, maar wel een aantal. Van achter naar voor vlnr: 1 meneer Kingma (onderwijzer), 2 mevr Hofman – Poot (vrouw van hoofdmeester Hofman), 3 meneer Hofman (hoofdonderwijzer), 4 NN, 5 meester D J van der Kolff, 6 NN; 2e rij (leerlingen) 7 NN, 8 NN, 9 NN, 10 Jacob de Vries, 11 NN, 12 NN, 13 NN, 14 Jan Taams (later dokter); 3e rij: 15 NN Veen, 16 Joke Hofman (dochter), 17 NN, 18 NN, 19 NN, 20 NN, 21 NN; voorste rij: 22 NN, 23 NN Preeker, 24 NN, 25 Cor de Vries, 26 NN.
Wie herkent nog andere leerlingen uit die tijd? Klik voor grotere versie op de plaat!
Stempels die spreken
In de tijd dat men een ansichtkaart nog kon versturen met een postzegel van 1 cent werkte de posterijen zeker zo efficiënt als vandaag de dag. Wat is hun slogan tegenwoordig ook alweer? Vandaag gepost voor 18 uur, morgen bezorgd. Niets nieuws onder de zon, dat presteerden ze in 1912 ook.
Zeker zonder schreeuwerige spotjes in het reclameblok op de tv, wellicht zelfs zonder enige reclame, ze deden het gewoon en dat was/is wel zo prettig.
Deze ansicht werd op 2 augustus 1912 afgestempeld in Rotterdam en reisde heel duidelijk binnen een dag via Amsterdam en Zaandam naar Oostzaan. Jaap was in Rotterdam en verstuurde zijn kaartje naar S de Vries Jbzn te Oostzaan, nadere aanduiding niet nodig, want het kaartje kwam keurig aan. Om verwarring te voorkomen voegde hij er aan toe dat het in Noord-Holland lag, maar dat is een detail dat waarschijnlijk geen verschil gemaakt had.
Zouden we die 39 EURO centen nu moeten betalen vanwege die reclame?
Het is nu wel ruim 8o keer duurder geworden. Zouden we nu ook 80x zoveel verdienen?
Gemiste kansen?
Wie tegenwoordig zijn ambities niet volgt, is wellicht toch niet zo goed bezig.
Dat was vroeger wel anders!
Toen gold toch in de eerste plaats dat er brood op de plank moest komen en wat je leuk vond, dat deed je maar in de vrije tijd.
En zelfs dat was niet voor een ieder weggelegd. Wie op het platteland leefde, met moestuinen, vee en pluimvee en zonder stofzuigers en wasmachines werd geacht zijn/haar tijd te besteden en een hobby als lezen werd niet door de vingers gezien.
“Heb jij tijd om te lezen?”, zo “dan kan je ook wel het achterend schoonmaken” en vervolgens hielp zuchten geen zier. Het boek ging dicht en de boender was je lot.
Muus Kalf was een begenadigde amateur fotograaf, maar in het dagelijks leven wel degelijk tuinder. Hij had echter wel oog voor “het dagelijkse” en maakte ook aan het begin van de vorige eeuw al kiekjes van mensen in actie. Dat had wat kunnen worden, maar …. de tuin riep.
Het kan niet altijd feest zijn
T
e weinig tijd op dit moment, dus even een snelle inhaalslag. Wie kennis heeft aan deze persoon, die ons onbekend is, mag het zeggen.
Dit portretje komt uit de collectie van Muus Kalf. Hij fotografeerde zelf ook dat het een lieve lust had, maar deze foto werd door een professionele fotograaf gemaakt.
W G Kuijer te Amsterdam, een plek die veel Oostzaners in die dagen wisten te vinden.
Het portretje is van het begin van de vorige eeuw.
We hopen stilletjes op een reactie van uw zijde, want helaas is ook op deze achterkant geen kleine notitie gemaakt omtrent de afgebeelde.
Je kan niet altijd geluk hebben.
